ชื่อวิทยาศาสตร์ : Cocos nucifera L. var. nucifera
ชื่อสามัญ : Coconut
วงศ์ : Palmae
ชื่ออื่น : ดุง
(จันทบุรี) เฮ็ดดุง
(เพชรบูรณ์) โพล
(กาญจนบุรี) คอส่า
(แม่ฮ่องสอน) พร้าว
(นครศรีธรรมราช) หมากอุ๋น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้ต้น
สูง
20-30 เมตร ลำต้นกลม
ตั้งตรง
ไม่แตกกิ่งก้าน
เปลือกต้นแข็ง
สีเทา
ขรุขระ
มีรอยแผลใบ
ใบ
เป็นใบประกอบแบบขนนก
ออกเรียงเวียน
รูปพัดจีบ
กว้าง
3.5- ซม. ยาว
80-120 ซม. โคนใบและปลายใบแหลม
ขอบใบเรียบ
แผ่นใบเรียบสีเขียวแก่เป็นมัน
โคนก้านใบใหญ่แผ่เป็นกาบหุ้มลำต้น
ดอก
ออกเป็นช่อแขนงตามซอกใบ
ดอกเล็ก
กลีบดอกที่ลดรูปมี
4-6 อัน ในช่อหนึ่งมีทั้งดอกเพศผู้และเพศเมีย
ดอกเพศผู้อยู่ปลายช่อ
ดอกเพศเมียอยู่บริเวณโคนช่อดอก
ไม่มีก้านดอก
ผล
รูปทรงกลมหรือรี
ผิวเรียบ
ผลอ่อนสีเขียวพอแก่เป็นสีน้ำตาล
เปลือกชั้นกลางเป็นเส้นใยนุ่ม
ชั้นในแข็งเป็นกะลา
ชั้นต่อไปเป็นเนื้อผลสีขาวนุ่ม
ข้างในมีน้ำใส
เปลือกผล – ผลแก่ปอกเปลือกตากแห้งเก็บไว้ใช้
กะลา - ตากแห้ง
หรือเผาเป็นถ่าน
บดเป็นผงเก็บไว้ใช้
โดยเผากะลาให้ลุกโชน
เอากะลามัง
หรือกระทะเหล็กครอบไม่ให้อากาศเข้าได้
จนไฟดับหมดแล้วปล่อยไว้ให้เย็น
เปิดภาชนะเหล็กที่ครอบไว้ออก
จะได้ถ่านจากกะลามะพร้าว
นำไปบดเป็นผง
เก็บไว้ในขวดปิดสนิท
เก็บไว้ใช้
และที่ก้นภาชนะเหล็กมีน้ำมันเหนียวสีน้ำตาล
ขูดเก็บไว้ใช้
เป็นยาทาแก้กลากเกลื้อนได้ดี
เนื้อมะพร้าว - เนื้อมะพร้าว (ติดกับกะลา)
มีสีขาว
ใช้สด
หรือหั่นฝอย
ใส่น้ำเคี่ยว
เอาน้ำมันมะพร้าวเก็บไว้ใช้
หรือตากแห้ง
บีบและเคี่ยวเอาน้ำมันเก็บไว้ใช้
น้ำมันใหม่ๆ
จะมีกลิ่นหอม
น้ำมันมะพร้าวในที่อุ่นจะเหลวใส
ในที่เย็นจะข้นขาวคล้ายเนยแข็ง
มีกลิ่นเฉพาะตัว
น้ำ - น้ำมะพร้าว
อ่อน
และน้ำมะพร้าวแก่ใช้สด
ราก - ใช้สด
เก็บได้ตลอดปี
ดอก – ใช้สด
เปลือกต้น -
ใช้สด เก็บได้ตลอดปี
สารสีน้ำตาล - ที่ออกมาย้อยแข็งอยู่ใต้ใบ
เก็บไว้ใช้
สรรพคุณ :
เปลือกผล
- รสฝาดขม สุขุม
ใช้ห้ามเลือด
แก้ปวด
เลือดกำเดาออก
โรคกระเพาะ
และแก้อาเจียน
กะลา - แก้ปวดเอ็น
ปวดกระดูก
ถ่านจากกะลา - รับประทานแก้ท้องเสีย
และดูดสารพิษต่างๆ
น้ำมันที่ได้จากการเผากะลา - ใช้ทา บาดแผล
และโรคผิวหนัง
แก้กลาก
อุดฟัน
แก้ปวดฟัน
เนื้อมะพร้าว - รสชุ่ม สุขุม
ไม่มีพิษ
รับประทานบำรุงกำลัง
ขับพยาธิ
น้ำมันจากเนื้อมะพร้าว - ใช้ทาแก้กลาก และบาดแผลที่เกิดจากความเย็นจัด
หรือถูกความร้อน
และใช้ผสมทาแก้โรคผิวหนังต่างๆ
นอกจากที่ยังใช้เป็นอาหาร
ทาแก้ผิวหนัง
แห้ง
แตกเป็นขุย
และชนิดที่บริสุทธิ์มากๆ
ใช้เป็นตัวทำลายในยาฉีดได้
น้ำมะพร้าว -
รสชุ่ม หวานสุขุม
ไม่มีพิษ
แก้กระหาย
ทำให้จิตใจชุ่มชื่น
แก้พิษ
อาเจียนเป็นเลือด
ท้องเสีย
บวมน้ำ
ขับปัสสาวะ
แก้นิ่ว
ในยามจำเป็น
น้ำมะพร้าวอ่อนอายุประมาณ
7 เดือน อาจใช้ฉีดเข้าเส้นเลือดแก้ภาวการณ์เสียน้ำ
ราก - รสฝาด
หวาน
ใช้ขับปัสสาวะ
และแก้ท้องเสีย
ต้มน้ำอมแก้ปากเจ็บ
เปลือกต้น -
เผาเป็นเถ้า ใช้ทาแก้หิด
และสีฟันแก้ปวดฟัน
สารสีน้ำตาล - ไหลออกมาแข็งตัวที่ใต้ใบ
ใช้ห้ามเลือดได้ดี
วิธีและปริมาณที่ใช้ :
มะพร้าวเก็บในช่วงผลแก่ และนำมาเคี่ยวเป็นน้ำมัน ทาแก้ปวดเมื่อย และขัดตามเส้นเอ็น เจือกับยาที่มีรสฝาด รักษาบาดแผลได้
ใช้น้ำมะพร้าว มาปรุงเป็นยารักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวกมานาน วิธีใช้ทำได้โดย การนำเอาน้ำมันมะพร้าว 1 ส่วน ในภาชนะคนพร้อมๆ กับเติมน้ำปูนใส 1 ส่วน โดยเติมทีละส่วนพร้อมกับคนไปด้วย คนจนเข้ากันดี แล้วทาที่แผลบ่อยๆ
มะพร้าวเก็บในช่วงผลแก่ และนำมาเคี่ยวเป็นน้ำมัน ทาแก้ปวดเมื่อย และขัดตามเส้นเอ็น เจือกับยาที่มีรสฝาด รักษาบาดแผลได้
ใช้น้ำมะพร้าว มาปรุงเป็นยารักษาแผลไฟไหม้ น้ำร้อนลวกมานาน วิธีใช้ทำได้โดย การนำเอาน้ำมันมะพร้าว 1 ส่วน ในภาชนะคนพร้อมๆ กับเติมน้ำปูนใส 1 ส่วน โดยเติมทีละส่วนพร้อมกับคนไปด้วย คนจนเข้ากันดี แล้วทาที่แผลบ่อยๆ